آخرین مطالب
امکانات وب
لابد هر انسانی در طول زندگی خود، بارها چنین تجربه ای را از سر گذرانده که در مورد پیشامد یک اتفاق چنان مطمئن و امیدوار است که گویی خلاف آن را ناممکن می داند اما از قضای روزگار، آن اتفاق تحقق نمی یابد. و نیز در ارتباط با موضوعی، چنان ناامید و مردد است که انگار آمدن آسمان به زمین هم نمی تواند آن را عملی سازد، اما در نهایت و با کمال شگفتی، آن موضوع واقع می شود.
آیا به راستی انعکاس چنین تجربه نابی آن هم به زیباترین و شیواترین شکل ممکن، جز با زبان هنر میسر است؟ و آیا کسی می تواند به ظرافت و نکته سنجی یک هنرمند، این تجربه را روایت کند؟ بی تردید پاسخ منفی است، آنچنان که شاعر نامدار ایرانی قرن ششم هجری؛ انوری ابیوردی در نهایت چیره دستی و فصاحت، این تجربه ژرف انسانی را اینگونه به تصویر کشیده است: «هزار نقش برآرد زمانه و نبود / یکی چنان که در آیینه تصور ماست / کسی ز چون و چرا دم همی نیارد زد / که نقشبند حوادث ورای چون و چراست».
آری این موهبتی است که در وجود هنرمندان به ودیعه نهاده شده است و تنها هنرمندان هستند که می توانند با زبانی غیر از زبان روزمره و مرسوم، تصویرگر لحظه های ناب انسانی باشند، لحظه هایی گاه آمیخته با شادی و گاه تنیده با غم، گاه سرشار از عشق و گاه مملو از نفرت، گاه گرم از شعله امید و گاه سرد از انجماد نومیدی.
و از سوی دیگر، مخاطبان اثر هنری، فارغ از جایگاه و موقعیت شغلی و اجتماعی، سن و جنس و دیگر پارامترهای هویت بخش، در برابر چنین تجربه ای، بی اختیار این ابیات را بر ذهن و زبان خود جاری می سازند و از این رهگذر، آرامش درون را جایگزین تشویش و پریشانی می کنند. آرامشی زاییده این باور که: «من، اولین و تنها تجربه کننده این لحظه های تلخ و شیرین نیستم». به قول شیخ اجل؛ سعدی شیرین سخن: «که چو من سوخته در خیل تو بسیاری هست».
در حقیقت می توان گفت که هنرمند کاشف لحظه های زندگی است. لحظه هایی که هرچند به سادگی و سهولت در متن زندگی همه انسان ها جاری است، اما تا به جادوی هنر درنیاید و با عنصر اغراق (بزرگنمایی) نیامیزد، چونان آتش زیر خاکستر است که احساس می شود اما به چشم نمی آید.
احمد طبایی ـ روزنامه آرمان شماره 2745